Επιλέξτε απο το μενού "
Ετικέτες" αριστερά το μάθημα ή το κεφάλαιο που θέλετε καθώς και τις συμβουλές μας για μια επιτυχή πορεία στο δύσκολο έργο σας!

Γενική Περιγραφή των μαθημάτων της Οικονομίας και της
Διοίκηση θα βρείτε στο κάτω μέρος του blog...

Τρίτη 28 Απριλίου 2009

Λύσεις Θεμάτων Προσομοίωσης

"Αρχές Οικονομικής Θεωρίας"
2009

Ομάδα Α


Α1. Αν αυξηθεί η τιμή ενός αγαθού Χ, θα μειωθεί η συνολική δαπάνη του υποκατάστατου αγαθού Ψ.

ΛΑΘΟΣ
(Συμβουλή: Σε τέτοιου τύπου ερωτήσεων καλό είναι να κάνετε στο πρόχειρο σας τα αντίστοιχα διαγράμματα, παρά να τα σκέφτεστε μόνο! Είναι προφανές ότι όταν η τιμή ενός αγαθού αυξάνεται, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητα του και αυξάνεται η ζήτηση για το υποκατάστατο του αγαθό! Άρα η ΣΔ για το υποκατάστατο αυτό θα αυξηθεί)

Α2. Σε μια υποθετική οικονομία, με σταθερό κόστος ευκαιρίας, η μεταβολή του αριθμού των εργαζομένων, δεν μεταβάλλει το κόστος ευκαιρίας.

ΣΩΣΤΟ
(Αφού η αύξηση του αριθμού των εργαζομένων της οικονομίας θα μετατοπίσει την ΚΠΔ παράλληλα προς τα έξω, το κόστος ευκαιρίας δεν έχει λόγω να αλλάξει – ουσιαστικά το ΚΕ είναι η κλίση της ΚΠΔ οπότε δεν αλλάζει)

Α3. Όταν το Συνολικό Προϊόν (ΤΡ) είναι μέγιστο. Τότε το Οριακό Προϊόν (ΜΡ) είναι μηδέν και το οριακό κόστος (MC) είναι άπειρο.

ΣΩΣΤΟ
(από θεωρία κεφ. 3. Λογικά σκεπτόμενοι από τα μαθηματικά σας, όταν ψάχνετε για ακρότατο μιας συνάρτησης f(x) παίρνετε την πρώτη παράγωγο και εξισώνετε με το 0 (f’(x)=0). Έτσι κι εδώ, η παράγωγος της συνάρτησης του Συνολικού Κόστους είναι το Οριακό Κόστος άρα πρέπει να είναι ίσο με το μηδέν για να έχει το ΤΡ μέγιστο)


Α4. Αν η καμπύλη ζήτησης είναι ευθεία γραμμή που τέμνει τον άξονα των τιμών στο σημείο Α και το άξονα των ποσοτήτων στο σημείο Β, η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή είναι διαφορετική σε όλο το μήκος της.

ΣΩΣΤΟ
(από θεωρία κεφ. 2)

Α5. Ο Δείκτης Τιμών ενός έτους προκύπτει από τον τύπο: ΔΤ=(Ρέτουςέτουςβάσης)*100 όταν η οικονομία παράγει μόνο ένα αγαθό.

ΣΩΣΤΟ
(από θεωρία κεφ. 7)


Α6. Όταν υπολογίζουμε την ελαστικότητα τόξου βρίσκουμε:
(α) την ελαστικότητα ως προς την τιμή στο μέσο του τόξου ΑΒ
(β) την ελαστικότητα ως προς την τιμή στο σημείο Α
(γ) την ελαστικότητα ως προς την τιμή στο σημείο Β
(δ) την ελαστικότητα ως προς την τιμή, κατά προσέγγιση στο μέσο του τόξου ΑΒ

Α7. Όταν η μείωση της ζήτησης είναι μικρότερη από τη μείωση της προσφοράς τότε:
(α) αυξάνεται η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας
(β) μειώνεται η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας
(γ) αυξάνεται η τιμή ισορροπίας και μειώνεται η ποσότητα ισορροπίας
(δ) μειώνεται η τιμή ισορροπίας και αυξάνεται η ποσότητα ισορροπίας
(Να κάνετε πάλι διάγραμμα και είναι πάρα πολύ εύκολο)


Ομάδα Β

Να περιγράψετε:

α. τον πληθωρισμό ζήτησης
(Σχολικό Βιβλίο σελ. 167)

β. τον πληθωρισμό κόστους.
(Σχολικό Βιβλίο σελ. 168)

γ. τον στασιμοπληθωρισμό
(Σχολικό Βιβλίο σελ. 168)


Ομάδα Γ

Γ1.
ΕΑΓ=0,2
ΕΓΔ=0,25
ΕΑΔ=0,23
ΕΑΖ=0,28
ΕΓΖ=0,31
ΕΔΖ=0,33

Γ2. ΝΑΙ
W=1000

Qs=100+2P

Γ3.
Ρ=50
Q=200


Ομάδα Δ
Δ1.

Αγοραίος Πίνακας Προσφοράς

Ρ (=MC)

Qs

5

20

10

50

15

100



Δ2.
α) Qd=100-5P
β) Pισ=10 και Qισ=50

Δ3. -5,2% αλλά με ανελαστική ζήτηση… (δεν μπορεί να εξηγηθεί μιας και θα αναμέναμε η ζήτηση να ήταν ελαστική…)

Δ4.
α) Έσοδα από καταναλωτές: Pκ*Qd=375
Έσοδα από κράτος: Ρκ*(Qs-Qd)=1125

β) 277,7%

Δ5.
Α) Έλλειμμα= 55
Β) Μέγιστο καπέλο=11
Γ) Νόμιμα έσοδα=Qd*PA=100
Παράνομα έσοδα= καπέλο*Qd=320

Πέμπτη 23 Απριλίου 2009

Θέματα Εξετάσεων Προσομοίωσης 2009

Πέρα από τις όποιες διαφωνίες μας ως προς τη χρησιμότητα και τη σημασία αυτής της διαδικασίας, παραθέτουμε τα θέματα των εξετάσεων προσομοίωσης περισσότερο για εξάσκηση των μαθητών

Οι λύσεις θα ακολουθήσουν σύντομα!

Με κόκκινο χρώμα αναφέρονται σχόλια και κυρίως ΛΑΘΗ που υπήρχαν στα θέματα αυτά (τα οποία δυστυχώς είναι αδικαιολόγητα πολλά)


Ομάδα Α

Ερωτήσεις Σωστού/Λάθους

Α1. Αν αυξηθεί η τιμή ενός αγαθού Χ, θα μειωθεί η συνολική δαπάνη του υποκατάστατου αγαθού Ψ.

Α2. Σε μια υποθετική οικονομία, με σταθερό κόστος ευκαιρίας, η μεταβολή του αριθμού των εργαζομένων, δεν μεταβάλλει το κόστος ευκαιρίας.

Α3. Όταν το Συνολικό Προϊόν (ΤΡ) είναι μέγιστο. Τότε το Οριακό Προϊόν (ΜΡ) είναι μηδέν και το οριακό κόστος (MC) είναι άπειρο.
(Ερώτηση ΕΚΤΟΣ ΥΛΗΣ – ΑΓΝΟΗΣΤΕ το άπειρο…)

Α4. Αν η καμπύλη ζήτησης είναι ευθεία γραμμή που τέμνει τον άξονα των τιμών στο σημείο Α και το άξονα των ποσοτήτων στο σημείο Β, η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή είναι διαφορετική σε όλο το μήκος της.

Α5. Ο Δείκτης Τιμών ενός έτους προκύπτει από τον τύπο: ΔΤ=(Τέτους/Τέτουςβάσης)*100 όταν η οικονομία παράγει μόνο ένα αγαθό.
(Να ενημερώσουμε πώς ο συμβολισμός Τ για την τιμή έχει αντικατασταθεί στο βιβλίο της Οικονομίας από το 2000 με το λατινικό P (price). Άρα όταν λέει Τέτους εννοεί Ρέτους)


Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής

Α6. Όταν υπολογίζουμε την ελαστικότητα τόξου βρίσκουμε:
(α) την ελαστικότητα ως προς την τιμή στο μέσο του τόξου ΑΒ
(β) την ελαστικότητα ως προς την τιμή στο σημείο Α
(γ) την ελαστικότητα ως προς την τιμή στο σημείο Β
(δ) την ελαστικότητα ως προς την τιμή, κατά προσέγγιση στο μέσο του τόξου ΑΒ

Α7. Όταν η μείωση της ζήτησης είναι μικρότερη από τη μείωση της προσφοράς τότε:
(α) αυξάνεται η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας
(β) μειώνεται η τιμή και η ποσότητα ισορροπίας
(γ) αυξάνεται η τιμή ισορροπίας και μειώνεται η ποσότητα ισορροπίας
(δ) μειώνεται η τιμή ισορροπίας και αυξάνεται η ποσότητα ισορροπίας

Σχόλιο Ομάδας Α: Πολλά λάθη και παίζουμε με τις λέξεις...

Ομάδα Β

Να περιγράψετε:

α. τον πληθωρισμό ζήτησης

β. τον πληθωρισμό κόστους.

γ. τον στασιμοπληθωρισμό

Σχόλιο Ομάδας Β: Ερώτηση θεωρίας από το κεφάλαιο 9. Τίποτα περισσότερο ο μαθητής είναι υποχρεωμένος να την ξέρει!
Ομάδα Γ

Δίνεται ο παρακάτω πίνακας που παρουσιάζει την τιμή, την προσφερόμενη ποσότητα και το ημερομίσθιο (W).


Τιμή

Qs

W

Α

10

120

1.000

Β

12

125

1.500

Γ

15

130

1.000

Δ

20

140

1.000

Ε

24

150

2.000

Ζ

30

160

1.000


Γ1. Να υπολογίσετε τις τοξοειδείς ελαστικότατες προσφοράς σε όλους τους δυνατούς συνδυασμούς (μέχρι δύο δεκαδικά).

Γ2 .
α. Πόσες καμπύλες προσφοράς μπορούν να γίνουν με τα δεδομένα του παραπάνω πίνακα και γιατί;

β. Να προσδιοριστεί η αλγεβρική μορφή της συνάρτησης προσφοράς.
(Πώς μπορεί να γίνει αυτό; ΔΕΝ λέει πουθενά ότι είναι γραμμική… άρα δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον γνωστό τύπο για τον προσδιορισμό της συνάρτησης! – Εδώ θεωρήστε ότι είναι γραμμική παρόλο που από λάθος ΔΕΝ το αναφέρει)

γ. Να γίνει διαγραμματική απεικόνιση.
Γ3. Σε ποιο σημείο της καμπύλης προσφοράς η ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή είναι ίση με 1/2;
(Απαράδεκτο ερώτημα! Πρέπει να ξέρετε ότι από τον τύπο της ελαστικότητας το ΔQ/ΔΡ ειναι ίσο με την κλίση της ευθείας (δηλαδή το δ στη συνάρτηση προσφοράς), να το αντικαταστήσετε στον τύπο, να βάλετε όπου Q τη συνάρτηση προσφοράς και να βρείτε το Ρ! Remember...τυπικά δεν ξέρουμε ότι η συνάρτηση ειναι γραμμική...)

Σχόλιο Ομάδας Γ: Αδιάφορη Άσκηση με λάθος στο β υποερώτημα. Εύκολη

Ομάδα Δ


Δίνεται ο πίνακας για ένα αγαθό Χ, τα στοιχεία του πίνακα προκύπτουν από τον κλάδο παραγωγής του αγαθού Χ στον οποίο υπάρχουν 100 επιχειρήσεις.
(ΠΡΟΣΟΧΗ: ΔΕΝ λέει ότι τα παρακάτω στοιχεία αναφέρονται σε μία επιχείρηση αλλά και για τις 100)


L

Q

TC

0

0

10

1

5

40

3

10

60

4

20

110

6

50

410

8

100

1.160


Δ1. Να κατασκευάσετε τον αγοραίο πίνακα προσφοράς

Δ2. Στο σημείο Κ (QD=25, P=15) η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή είναι ΕD=-3.
α. Να υπολογίσετε την αγοραία συνάρτηση ζήτησης θεωρώντας ότι είναι γραμμική.
(Να θυμάστε ότι η ελαστικότητα αναφέρεται πάντα στο αρχικό σημείο...)

β. Να βρείτε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας
(ΠΡΟΣΟΧΗ: Εχει πει ότι η συνάρτηση ζήτησης είναι γραμμική αλλά για τη συνάρτηση προσφοράς δεν έχει πει τίποτα... Θα χρησιμοποιήσετε ΜΟΝΟ τον πίνακα προσφοράς που έχετε από το Δ1)

γ. Να δείξετε σε διάγραμμα το σημείο ισορροπίας της αγοράς του αγαθού Χ.

Δ3. Να υπολογίσετε και να εξηγήσετε την ποσοστιαία μεταβολή της συνολικής δαπάνης των καταναλωτών όταν η τιμή αυξάνεται από 8 σε 13 ευρώ.

Δ4. Αν το κράτος επιβάλει στην αγορά του αγαθού Χ κατώτατη τιμή Ρκ=15 τότε:
α. Ποια θα είναι τα συνολικά έσοδα των παραγωγών του αγαθού Χ και από ποιους;
β. Ποια θα είναι η ποσοστιαία μεταβολή των κερδών των παραγωγών, αν η τιμή αυξηθεί από 10 σε 15 ευρώ;
(ΠΡΟΣΟΧΗ: ΔΕΝ λέει των εσόδων, λέει των κερδών / Κέρδη=Έσοδα-Κόστος)

Δ5. Αν το κράτος επιβάλει στην αγορά του αγαθού Χ ανώτατη τιμή ΡΑ=5 τότε:
α. Να υπολογίσετε το έλλειμμα ή το πλεόνασμα προσφοράς που θα δημιουργηθεί.

β. Να υπολογίσετε το μέγιστο πιθανό ύψος του «καπέλου» που θα πληρώσουν οι καταναλωτές προκειμένου να αγοράσουν την περιορισμένη προσφερόμενη ποσότητα από το αγαθό Χ.
(Το σωστό θα ήταν "του μέγιστου καπέλου")

γ. Να υπολογίσετε τα νόμιμα και τα παράνομα συνολικά έσοδα των παραγωγών του αγαθού Χ.

Σχόλιο Ομάδας Δ: Μεγάλη Άσκηση, αρκετά καλή που καλύπτει ένα πολύ μεγάλο εύρος της ύλης!

Τετάρτη 15 Απριλίου 2009

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ
ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ



και κυρίως:
ΚΑΛΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ!!!!!!!!

Πέμπτη 9 Απριλίου 2009

ΑΟΔΕ - Κεφάλαιο 3

3.3.2 Παρακίνηση

3.3.2.1 Βασικές Έννοιες

Η (α) υλοποίηση του έργου και (β) η επίτευξη των στόχων στις επιχειρήσεις ή τους οργανισμούς εξαρτάται κυρίως από τους ανθρώπους.

Έννοια και στόχοι παρακίνησης και κινήτρων:

Η απόδοση των μελών ή των εργαζομένων εξαρτάται από:
1) την ικανότητα τους να αποδώσουν και
2) από τη διάθεσή τους να καταβάλουν προσπάθεια να αποδώσουν

Η Παρακίνηση των εργαζομένων έχει στόχο:
Α. Να αναλάβουν ευθύνες
Β. Να καταβάλλουν προσπάθειες
Γ. Να ανταποκρίνονται στα καθήκοντα τους
Δ. Να υλοποιούν έργο
Ε. Να πετυχαίνουν στόχους
ΣΤ. Γενικά να αποδίδουν.
Συνεπώς αποτελεί ΚΥΡΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ των επιχειρήσεων και των διοικητικών στελεχών-προϊσταμένων.

Κάθε επιχείρηση, προκειμένου να εξασφαλίζει τη διάθεση των εργαζομένων για υψηλότερη απόδοση, πρέπει να δημιουργεί τα κατάλληλα ΚΙΝΗΤΡΑ.
Κάθε προϊστάμενος, ο οποίος εξ ορισμού έχει την ευθύνη για τη δουλειά των συνεργατών του, πρέπει με συγκεκριμένες ενέργειες και συμπεριφορές να τους κάνει να έχουν την υψηλότερη δυνατή διάθεση για προσπάθεια και απόδοση.
Το ίδιο χρειάζεται και στο σχολείο αφού οι μαθητές, προκειμένου να αποδώσουν, θα πρέπει να έχουν διάθεση να καταβάλουν προσπάθειες (θα πρέπει να έχουν και την ικανότητα βεβαίως…). Το περιβάλλον του σχολείου, οι γονείς και οι καθηγητές μπορούν να επηρεάσουν θετικά και αρνητικά αυτή τη διάθεση.

Αντικείμενο Θεωριών Παρακίνησης:
Για την κατανόηση και αντιμετώπιση του ζητήματος της παρακίνησης των εργαζομένων για απόδοση έχουν αναπτυχθεί αρκετές θεωρίες, οι οποίες προσπάθησαν να προσδιορίσουν:
(α) ΤΙ είναι αυτό που παρακινεί τους εργαζόμενους (δηλαδή τους κάνει να έχουν διάθεση για υψηλή απόδοση έργου.
(β) Με ΠΟΙΟΥΣ τρόπους οι επιχειρήσεις και τα διοικητικά στελέχη μπορούν να παρακινήσουν τους συνεργάτες τους για υψηλότερη απόδοση.

3.3.2.2 Βασικές Θεωρίες Παρακίνησης

Ι. Η Θεωρία των Αναγκών του Α. Maslow

(ΤΙ)
Βασική Παραδοχή: Η ικανοποίηση Αναγκών!!
Σύμφωνα με αυτή, οι άνθρωποι εργάζονται ή αναπτύσσουν οποιαδήποτε άλλη δράση, για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους.
Συνεπώς, κίνητρο για δράση ή υλοποίηση του έργου είναι ακριβώς αυτή τους η επιθυμία.
Είναι φυσικό ότι όσο περισσότερο ικανοποιούνται οι ανάγκες, τόσο λιγότερο δημιουργούν κίνητρο για δράση. (π.χ. οξυγόνο, νερό).

(Με ΠΟΙΟΥΣ τρόπους)
Με βάση αυτή την παραδοχή, οι επιχειρήσεις και τα διοικητικά στελέχη, για να παρακινήσουν τους εργαζόμενους, πρέπει:
(1) αφ’ ενός να γνωρίζουν τις ανάγκες τους και
(2) αφ’ ετέρου να συνδέουν την υλοποίηση του έργου ή την απόδοση των εργαζομένων με την ικανοποίηση των αναγκών τους.

Σύμφωνα με τον A. Maslow οι ανάγκες για τις οποίες οι άνθρωποι εργάζονται ταξινομούνται και ιεραρχούνται ως εξής:

Α. Φυσιολογικές – Βιολογικές Ανάγκες
Περιλαμβάνουν όλες τις ανάγκες που συνδέονται με την ΥΠΑΡΞΗ του ανθρώπου ως βιολογικού οργανισμού, δηλαδή (α) οξυγόνο, (β) νερό, (γ) τροφή, (δ) ένδυση (ε) κατοικία.
Βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας του Maslow, δηλαδή είναι οι πρώτες ανάγκες που ο άνθρωπος προσπαθεί να ικανοποιήσει. Είναι φανερό ότι σε κανονικές καταστάσεις, αν δεν έχει εξασφαλιστεί η στοιχειώδης ικανοποίησή τους, δεν μπορεί να γίνεται λόγος για άλλες ανάγκες.

Β. Ανάγκες για Ασφάλεια
Ο άνθρωπος έχει την ανάγκη να αισθάνεται ΣΙΓΟΥΡΙΑ για (i) την ύπαρξή του και (ii) την ικανοποίηση των φυσιολογικών του αναγκών στο μέλλον. Θέλει να είναι ασφαλής απέναντι στους κινδύνους του περιβάλλοντος (ανεργία, ατυχήματα).
Προσπαθεί λοιπόν, συγχρόνως ή αμέσως μετά τη «λογική – στοιχειώδη» ικανοποίηση των φυσιολογικών του αναγκών να ικανοποιήσει τις ανάγκες για (α) ασφάλεια, (β) μόνιμη απασχόληση, (γ) μόνιμη σύνταξη, (δ) μόνιμη κατοικία κτλ.

Γ. Κοινωνικές Ανάγκες
Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται οι ανάγκες του ανθρώπου (α) να ανήκει σε μία ή περισσότερες κοινωνικές ομάδες, (β) να γίνεται αποδεκτός από αυτές, (γ) να αναπτύσσει φιλικές σχέσεις, (δ) να προσφέρει και να κερδίζει αγάπη και στοργή!
Για να γίνουν οι κοινωνικές ανάγκες η κυρίαρχη κατηγορία παρακίνησης είναι απαραίτητη η ικανοποίηση των φυσιολογικών και των αναγκών για ασφάλεια.

Δ. Εγωιστικές Ανάγκες ή Ανάγκες Αναγνώρισης
Οι πιο σημαντικές είναι η ανάγκη του ανθρώπου για
(α) αναγνώριση από τους άλλους
(β) φήμη
(γ) κύρος
(δ) εκτίμηση
(ε) σεβασμό
(στ) επιτυχία
(ζ) ικανότητα
(η) ανεξαρτησία
(θ) αυτοσεβασμό
Αποτελούν κυρίαρχη παρακινητική δύναμη αφού ικανοποιηθούν ΚΑΙ οι κοινωνικές.
Πρέπει να τονιστεί ότι αυτή η κατηγορία των αναγκών είναι πιο δύσκολο να ικανοποιηθεί από ό,τι οι προηγούμενες!!!

Ε. Ανάγκες Ολοκλήρωσης
Είναι η ανώτερη κατηγορία αναγκών και τελευταία από άποψη προτεραιότητας.
Πρόκειται για τις ανάγκες που έχει ο άνθρωπος:
(α) να γίνει αυτό που θέλει να γίνει (αστροναύτης; Ναι αστροναύτης…)
Να πραγματοποιήσει όλα τα
(β) όνειρα
(γ) οράματα
(δ) προσδοκίες του
(ε) να αναπτυχθεί
(στ) να τελειοποιηθεί
(ζ) να φτάσει στον «ιδανικό» γι’ αυτόν τύπο (το "πρότυπο" που λέγαμε στην ηγεσία)
(η) να χρησιμοποιήσει όλη του τη δυναμικότητα
Ο Maslow αναφέρει χαρακτηριστικά «Να γίνει οτιδήποτε που είναι ικανός να γίνει».

Η θεωρία του Maslow περιλαμβάνει επίσης και τα παρακάτω στοιχεία:
Ο άνθρωπος:
- Προσπαθεί συνεχώς να ικανοποιήσει καλύτερα τις ανάγκες του.
- Συνέχεια επιθυμεί και επιθυμεί περισσότερα.
- Αυτά που επιθυμεί εξαρτώνται από αυτά που ήδη έχει.
- Η προσπάθεια του να ικανοποιήσει τις ανάγκες του είναι ατελείωτη και συνεχίζεται για όλη του τη ζωή.

Η παρακινητική δύναμη των αναγκών είναι αντίστροφη του βαθμού ικανοποίησης τους.
Δηλαδή, όσο πιο πολύ ικανοποιείται μια ανάγκη, τόσο λιγότερο παρακινεί. Όταν ικανοποιηθεί «πλήρως», τότε δε δημιουργεί καμία παρακίνηση και κάποια άλλη ανάγκη παίρνει τη θέση της.
Φυσικά, όταν μια ανάγκη σταματήσει να ικανοποιείται, τότε αποτελεί ξανά κίνητρο συμπεριφοράς. Αυτό σημαίνει ότι ΚΑΜΙΑ ανάγκη δεν εξαφανίζεται, απλά χάνει για όσο χρονικό διάστημα ικανοποιείται την παρακινητική της δύναμη.

Οι ανθρώπινες ανάγκες είναι ιεραρχικά δομημένες, σύμφωνα με την προτεραιότητα τους για ικανοποίηση.
Όταν μια κατηγορία αναγκών ικανοποιηθεί, τότε η επόμενη παίρνει τη θέση της.
Ο άνθρωπος προσπαθεί πρώτα να ικανοποιήσει τις φυσιολογικές του ανάγκες και στη συνέχεια τις υπόλοιπες (λογικό δεν είναι; Αν δεν έχουμε να φάμε θα προσπαθούμε να βρούμε φίλη/φίλο ή τροφή; - μην απαντήσετε καλύτερα…).
Κάθε στιγμή λοιπόν υπάρχει μια κατηγορία αναγκών που κατά κύριο λόγο παρακινεί.

ΠΡΟΣΟΧΗ:
Πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν απαιτείται να ικανοποιηθεί πλήρως μια κατηγορία αναγκών για να εμφανιστεί η επόμενη, αλλά τουλάχιστον σε κάποιο ελάχιστο βαθμό! (πάλι λογικό, σκεφτείτε ότι στις ανάγκες για ασφάλεια εντάσσεται η μόνιμη κατοικία! Αν δεν ίσχυε το παραπάνω θα μου απαγορευόταν να έχω φίλους επειδή μένω σε ενοίκιο…;)

ΙΙ. Η Θεωρία Υγιεινής – Παρακίνησης του F. Herzberg

Σύμφωνα με τη θεωρία Υγιεινής – Παρακίνησης του F. Herzberg υπάρχουν δύο κατηγορίες παραγόντων που προσδιορίζουν τη διάθεση των εργαζομένων για απόδοση.
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι παράγοντες «υγιεινής» ή «διατήρησης».
Αυτοί, όταν δεν υπάρχουν στο χώρο της εργασίας, δημιουργούν δυσαρέσκεια στους εργαζόμενους.
Όταν όμως υπάρχουν, καταφέρνουν βέβαια να εξασφαλίζουν τη μη δυσαρέσκεια, όμως δεν δημιουργούν ΚΑΜΙΑ ευχαρίστηση και παρακίνηση για υψηλή απόδοση!
(Στεφτείτε το σχολείο σας, αν είναι κακό το κτίριο σίγουρα σας δυσαρεστεί και σας αποτρέπει από το να αποδώσετε τα μέγιστα! Δε σημαίνει όμως ότι αν πάτε σε ένα σχολείο με ωραία πατώματα, τοίχους ότι θα χαρείτε τόσο που θα γίνετε ξεφτέρια…)
Βασικοί τέτοιοι παράγοντες είναι:
(α) Σταθερές αμοιβές – μισθός.
(β) Συνθήκες εργασίας (ωράριο, περιβάλλον).
(γ) Διαπροσωπικές σχέσεις.
(δ) Σιγουριά που αισθάνεται στη δουλειά του ο εργαζόμενος.
(ε) Τρόπος εποπτείας από τον προϊστάμενο.
(στ) Οι πολιτικές της επιχείρησης (αν δουλεύετε για παράδειγμα σε ένα ινστιτούτο αδυνατίσματος που έχει ως πολιτική του να κοροϊδεύει τους πελάτες του εσείς θα αισθάνεστε άσχημα…).

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι παράγοντες που ονομάζονται κίνητρα.
Αυτοί δημιουργούν ευχαρίστηση και παρακίνηση στους εργαζομένους για όσο το δυνατόν υψηλότερη απόδοση. Βασικοί τέτοιοι παράγοντες είναι:
(α) Αναγνώριση των προσπαθειών, των επιδόσεων και των όσων προσφέρει ο εργαζόμενος.
(β) Το περιεχόμενο της εργασίας που κάνει ο εργαζόμενος, δηλαδή πόσο ενδιαφέρον και σημαντικό το θεωρεί.
(γ) Η ελευθερία πρωτοβουλιών, η συμμετοχή και η αίσθηση του εργαζομένου ότι αυτός είναι υπεύθυνος για τα αποτελέσματα της εργασίας τους.
(δ) Η ανάπτυξη των γνώσεων, των ικανοτήτων και της προσωπικότητας του εργαζομένου μέσω της εργασίας του.
(ε) Οι προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης – προαγωγών του εργαζομένου.

ΙΙΙ. Θεωρία των Προσδοκιών

Αφορά κυρίως τη διαδικασία της παρακίνησης.

Η βασική λογική της είναι:

Η απόδοση του εργαζόμενου εξαρτάται από:
(α) την προσπάθεια που καταβάλλει.
(β) την ικανότητα του να αποδίδει ανάλογα με τα μέσα που έχει στη διάθεση του.
(γ) την υποστήριξη του από το περιβάλλον της οργάνωσης.

Ο εργαζόμενος, για να έχει διάθεση να αποδώσει θα πρέπει:
(α) να πιστεύει ότι η προσπάθεια του θα οδηγήσει σε αποτελέσματα για τα οποία θα ανταμειφθεί
(β) οι ανταμοιβές αυτές θα μπορέσουν να ικανοποιήσουν τις «ανικανοποίητες» ανάγκες του.
(γ) να πιστεύει ότι οι ανταμοιβές του θα είναι δίκαιες, τόσο σε σχέση με αυτά που προσφέρει, όσο και σε σχέση με αυτές που παίρνουν οι άλλοι εργαζόμενοι.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η παρακίνηση του εργαζομένου για απόδοση προϋποθέτει:
(α) Τη σύνδεση της απόδοσης του εργαζομένου με τις ανταμοιβές του.
(β) Την ανάθεση σε αυτών εργασιών που ξέρει και μπορεί να κάνει.
(γ) Να κατανοήσει ο εργαζόμενος τι ακριβώς περιμένουν οι άλλοι να κάνει.
(δ) Τη δίκαιη μεταχείριση του σχετικά με τις αμοιβές του.
(ε) Την προσαρμογή των ανταμοιβών στις ανάγκες του εργαζομένου ώστε να έχουν αξία γι’ αυτόν.

3.3.2.3 Μέθοδοι και τεχνικές παρακίνησης:

Οι παραπάνω θεωρίες παρακίνησης οδήγησαν στην εφαρμογή διαφόρων μεθόδων και τεχνικών. Τέτοιες μέθοδοι είναι:
1. Πρόσθετες αμοιβές για παραγωγικότητα (πριμ παραγωγικότητας).
2. Οικονομικά βραβεία επίτευξης στόχων (bonus).
3. Οι μισθολογικές προαγωγές, ανάλογα με τις επιδόσεις.
4. Η συμμετοχή στα κέρδη της εταιρίας.
5. Τα μη οικονομικά βραβεία.
(- Θα πάρω κανένα ευρώ παραπάνω τώρα που έγινα ο υπάλληλος του μήνα;
- Όχι, θα πάρεις όμως έναν έπαινο…).
6. Ο σχεδιασμός των θέσεων εργασίας με τέτοιο τρόπο ώστε να μειώνεται η ρουτίνα και η μονοτονία.
7. Η εναλλαγή των θέσεων εργασίας των εργαζομένων σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να μειώνεται η ρουτίνα.
8. Η συμμετοχή των εργαζομένων στη λήψη των αποφάσεων.
9. Η ανάθεση δελεαστικών στόχων στους εργαζόμενους.
10. Οι κοινωνικές δραστηριότητες.

Όμως και ο καλός προϊστάμενος με τη συμπεριφορά του πιέζει σημαντικό ρόλο στην παρακίνηση των εργαζομένων. Εφαρμόζει στο χώρο του τις τεχνικές παρακίνησης.
Ενδεικτικές ενέργειες του που μπορεί να παρακινούν τους συνεργάτες του για υψηλή απόδοση είναι:
(α) Αναγνώριση της καλής προσπάθειας και της απόδοσης του σε καθημερινή βάση.
(β) Η δημιουργία καλού κλίματος στην ομάδα.
(γ) Η εκτίμηση και ο σεβασμός που τους δείχνει.
(δ) Η ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης των συνεργατών του με την επισήμανση των θετικών τους στοιχείων και της σημαντικότητας της εργασίας που κάνουν.
(ε) Η συνεχής εξέλιξη των συνεργατών του.
(στ) Η ελευθερία πρωτοβουλιών που τους παρέχει και ενθάρρυνση για συμμετοχή με ιδέες και προτάσεις.

Παρασκευή 3 Απριλίου 2009

ΑΟΔΕ - Κεφάλαιο 3

3.3 Διεύθυνση

3.3.1 Ηγεσία – Βασικές Έννοιες

Οι επιχειρήσεις έχουν πλέον κατανοήσει ότι για να εξασφαλίσουν την επιτυχία τους, δεν αρκεί να διαθέτουν στελέχη τα οποία είναι μόνο ικανοί μάνατζερ, αλλά ταυτόχρονα χρειάζεται να είναι και ηγέτες.

Ηγέτης είναι το άτομο εκείνο το οποίο κάνοντας συγκεκριμένες ενέργειες καταφέρνει να κάνει τα άλλα άτομα να τον «ακολουθούν εθελοντικά και πρόθυμα».
Ηγέτης μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε άνθρωπος στην ομάδα του…
Π.χ. πατέρας ή δάσκαλος (κάνει το παιδί να διαβάζει με κέφι, μεράκι, ενθουσιασμό και αφοσίωση).
Προϊστάμενος (πετυχαίνει εξαιρετικά αποτελέσματα με τη βοήθεια ικανοποιημένων συνεργατών).

Ο καλός ηγέτης στο χώρο του: (α) καθοδηγεί, (β) παίρνει πρωτοβουλίες, (γ) ανοίγει ορίζοντες, (δ) βελτιώνει συνεχώς τα πράγματα.

Η Έννοια του ηγέτη μπορεί να γίνει περισσότερο κατανοητή αν σκεφτεί κανείς τις διαφορές μεταξύ ενός μάνατζερ (προϊσταμένου) και ενός ηγέτη:

Προϊστάμενος
1. Διορίζεται
2. Στηρίζεται στην τυπική εξουσία
3. Ελέγχει
4. Εμπνέει φόβο
5. Μιλά στο μυαλό
6. Δέχεται και διαχειρίζεται την υπάρχουσα κατάσταση

Ηγέτης
1. Αναδεικνύεται
2. Πείθει
3. Περνά όραμα
4. Εμπνέει
5. Προκαλεί εκτίμηση
6. Καινοτομεί
7. Κερδίζει την εμπιστοσύνη
8. Μιλά στην καρδιά (χωρίς σχόλιο…)

Ηγετική Συμπεριφορά

Το πρώτο ΕΡΩΤΗΜΑ που προσπάθησαν να απαντήσουν οι μελετητές του ηγετικού ρόλου αφορούσε τα ειδικά γνωρίσματα που αναδεικνύουν έναν άνθρωπο ως ηγέτη μιας ομάδας.
ΠΡΩΤΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ: Συγκεντρώθηκαν στη μελέτη των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας ή των χαρισμάτων που διαθέτουν οι ηγέτες (δυναμικός, αποφασιστικός κλπ)
Όμως, όλη η σχετική γνώση πολύ σύντομα αμφισβητήθηκε, γιατί διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν ηγέτες με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Έτσι εμφανίστηκε ένα ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΡΕΥΜΑ το οποίο υποστήριξε ότι αυτό που επηρεάζει τους ανθρώπους και τους κάνει να αποδέχονται και να «ακολουθούν εθελοντικά και πρόθυμα» ένα άτομο ΔΕΝ είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας (δηλαδή το «τι είναι»), αλλά το «τι κάνει». Αυτό σημαίνει ότι ο ηγέτης επιδρά πάνω στα άλλα άτομα με τη ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ του.
Έτσι οι προσπάθειες συγκεντρώθηκαν στη μελέτη της ηγετικής συμπεριφοράς δηλαδή στο «τι και πώς ενεργεί» ένα άτομο ώστε να αναδειχθεί ως ηγέτης στην ομάδα του.
Ορισμός Ηγεσίας ή Ηγετικής Συμπεριφοράς: Το σύνολο των ενεργειών εκείνων, οι οποίες επιδρούν πάνω στους άλλους ανθρώπους και τους κάνουν να το «ακολουθούν εθελοντικά και πρόθυμα» και να του έχουν εμπιστοσύνη.

Βασικά στοιχεία που συνθέτουν την ηγετική συμπεριφορά:
1) Σύλληψη ενός οράματος, η διάδοση του στους συνεργάτες ώστε να το ενστερνιστούν (αν το κράταγε για τον εαυτό του είναι κάπως άχρηστο) και η σύνδεση του με τις καθημερινές εργασίες τους, ώστε να δίνει σε αυτές νόημα.
2) Η ενδυνάμωση, η ανάπτυξη, η παρακίνηση και η εμψύχωση των συνεργατών
3) Η επιβράβευση των ατόμων (χάλια το έκανες αλλά μπράβο σου που προσπάθησες…)
4) Η δημιουργία ομάδας και η δημιουργία καλού κλίματος σε αυτή
5) Η διαμόρφωση στόχων και σχεδίων για την υλοποίηση τους
6) Η συνεχής βελτίωση (α) των ατόμων, (β) των μέσων, (γ) των διαδικασιών και (δ) συστημάτων καθώς και (ε) οι καινοτομίες.
7) Η παρακολούθηση του περιβάλλοντος, η αντιμετώπιση των περιορισμών και των απειλών και η αξιοποίηση των ευκαιριών που υπάρχουν σε αυτό.
8) Η ανάπτυξη της παιδείας στο χώρο της ευθύνης του

3.3.1.1 Πηγές Δύναμης του Ηγέτη

Διαφοροποίηση ηγεσίας και μέσων που χρησιμοποιεί

Η έννοια της ηγεσίας ΔΕΝ είναι σε καμία περίπτωση ταυτόσημη με τις έννοιες της ΔΥΝΑΜΗΣ της ΕΠΙΡΡΟΗΣ και της ΕΞΟΥΣΙΑΣ.

Αυτές αποτελούν ΜΕΣΑ τα οποία χρησιμοποιεί ο ηγέτης για να επηρεάσει, να καθοδηγήσει και να παρακινήσει τα μέλη της ομάδας!

Δύναμη: Η Δυνατότητα που έχει ο άνθρωπος να είναι σε θέση να επιβάλλει τις δικές του επιθυμίες μέσα από μια κοινωνική σχέση, παρά την αντίσταση (Max Weber).
Κατά συνέπεια η δύναμη απαιτεί δύο ή περισσότερα άτομα, ένα που την ασκεί και ένα που την υφίσταται. (Η δυνατότητα ενός ατόμου να επιβάλλει την επιθυμία του στους άλλους, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά τους).

Επιρροή: Η αλλαγή της (α) σκέψης, (β) των ιδεών, (γ) των ενεργειών και (δ) της συμπεριφοράς ενός ανθρώπου, που προκύπτει από την επίδραση της δύναμης που ασκείται σε αυτόν.

Εξουσία: Είναι το νόμιμο δικαίωμα που έχει κάποιος να εξασκεί τη δύναμη που διαθέτει. Η εξουσία προκύπτει από τη θέση που κατέχει το άτομο στη διοικητική ιεραρχία.

Ο αποτελεσματικός ηγέτης θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τη δύναμη και την εξουσία που διαθέτει και τις πηγές απ’όπου τις αντλεί.

Οι ΒΑΣΙΚΕΣ πηγές δύναμης είναι:

1) Η δύναμη της ανταμοιβής ή της τιμωρίας.
Δίνει τη δυνατότητα στον ηγέτη (α) να ικανοποιεί τις ανάγκες ενός ατόμου ή μιας ομάδας ή (β) να επιβάλλει ποινές.
Π.χ, Δύο υπάλληλοι κλπ κλπ…
Αλλά και όταν κάποιος έχει τη δύναμη να επιβάλλει κάθε είδους ποινή, μπορεί να επηρεάζει τη συμπεριφορά των άλλων, οι οποίοι φοβούνται την τιμωρία.

2) Η δύναμη της αναφοράς (προτύπου)
Είναι γεγονός ότι τα άτομα, κυρίως οι νέοι, έχουν κάποιο άλλο άτομο ως πρότυπο ή σημείο αναφοράς και θέλουν να ταυτιστούν μαζί του, γιατί έχει χαρίσματα που τους εντυπωσιάζουν. Επηρεάζονται λοιπόν από αυτό και το αναγορεύουν αρχηγό (π.χ. αθλητές – τα παραδείγματα με τραγουδιστές ασχολίαστα…)

3) Η δύναμη των ειδικών
Αυτή προέρχεται από τις ειδικές γνώσεις και την πείρα που έχει ή κατά τη γνώμη των οπαδών έχει ο ηγέτης σε ένα ειδικό θέμα. Παράδειγμα το Δ.Σ. επηρεάζεται από τη γνώμη ενός μηχανικού όταν συζητούνται προβλήματα της ειδικότητας του.

4) Η δύναμη των πληροφοριών
Μια ακόμη πηγή δύναμης του ηγέτη είναι η κατοχή των πληροφοριών ή ο έλεγχος των μηχανισμών με τους οποίους αυτές μεταβιβάζονται.

Οι ηγέτες διαλέγουν και χρησιμοποιούν περισσότερο τη δύναμη της αναφοράς, του ειδικού και της ανταμοιβής και λιγότερο τη δύναμη της τιμωρίας.


3.3.1.2 Πρότυπα Ηγετικής Συμπεριφοράς

Υπάρχουν δύο κριτήρια με τα οποία διακρίνουμε τα πρότυπα ηγεσίας
(α) Με βάση τον τρόπο λήψης των αποφάσεων (Lewin)
(β) Με βάση το συνολικό προσανατολισμό της συμπεριφοράς του ηγέτη

Με βάση τον τρόπο λήψης των αποφάσεων έχουμε τα εξής πρότυπα:

1. Αυταρχικό Πρότυπο
Ο ηγέτης αποφασίζει μόνος του και δίνει εντολές στους συνεργάτες του για εκτέλεση των αποφάσεων του.
Ο τρόπος αυτός είναι ενδεδειγμένος, όταν (α) οι εργαζόμενοι πρέπει να μάθουν γρήγορα το έργο τους και (β) όταν δεν ανταποκρίνονται σε άλλους τρόπους ηγεσίας.
Έχει αρκετά μειονεκτήματα μια και οι εργαζόμενοι δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για το αποτέλεσμα και η παραγωγή είναι καλή μόνο όταν ο ηγέτης είναι παρών.

2. Δημοκρατικό Πρότυπο
Ο ηγέτης στις αποφάσεις του λαμβάνει σοβαρά υπόψη τη γνώμη και τις ανάγκες των συνεργατών του ή και συχνά ζητά τη συμμετοχή τους στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων.
Συνήθως αφορά τον τρόπο διοίκησης σε εργαζομένους (α) μορφωμένους, (β) με υψηλές δεξιότητες ή (γ) πολλή εμπειρία, (δ) που έχουν αναπτυγμένο αίσθημα ευθύνης, (ε) βοηθούν στην εκτέλεση του έργου και (στ) είναι δεκτικοί σε νέες ιδέες και αλλαγές.
Τα συμπεράσματα από έρευνες δείχνουν ότι αυτός ο τρόπος οδηγεί σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ικανοποίηση των μελών της ομάδας.

3. Εξουσιοδοτικό Πρότυπο
Ο ηγέτης δίνει το δικαίωμα να αποφασίζουν σε πολλά θέματα οι συνεργάτες του και ο ρόλος του είναι πολύ περιορισμένος. Η ομάδα παίρνει τις αποφάσεις μόνη της χωρία τον επηρεασμό του ηγέτη. (κοινώς ο ηγέτης «σκοτώνεται» στη δουλειά…όλα οι άλλοι τα κάνουν!)


Με βάση το συνολικό προσανατολισμό της συμπεριφοράς του ηγέτη

1. Προσανατολισμός προς τους ανθρώπους
Ο ηγέτης που ακολουθεί αυτό τον τρόπο διοίκησης (α) θεωρεί τον άνθρωπο τον σπουδαιότερο συντελεστή παραγωγής, (β) αποδέχεται τις ιδιαιτερότητές του και (γ) αναπτύσσει σχέσεις φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης. (δ) Πιστεύει ακόμη ότι αν ικανοποιούνται τα μέλη της ομάδας του, τότε και η παραγωγή θα είναι ικανοποιητική. Η ηγετική συμπεριφορά στρέφεται κυρίως στην ανάπτυξη και ικανοποίηση των ανθρώπων και στη διατήρηση ανθρώπινων σχέσεων μεταξύ του ηγέτη και των συναδέλφων του.

2. Προσανατολισμό προς τα καθήκοντα
Σε αυτή την περίπτωση δίνεται μεγάλη προσοχή (α) στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου και (β) ορίζονται με σαφήνεια οι ρόλοι των εργαζομένων και οι υποχρεώσεις που έχουν. Ο ηγέτης διατηρεί τυπικές σχέσεις και τους υφισταμένους του και οι δομές και οι διαδικασίες είναι καθορισμένες. Θεωρεί ότι, όταν οι στόχοι του έργου επιτυγχάνονται, τότε και τα μέλη της ομάδας μπορούν να ικανοποιηθούν. Συνεπώς, η ηγετική συμπεριφορά επικεντρώνεται κυρίως σε ενέργειες που αφορούν την υλοποίηση του έργου και την εκτέλεση των καθηκόντων.

Ωραία όλα αυτά…ποιο πρότυπο ηγεσίας όμως είναι καλύτερο??

Αρκετοί ερευνητές προσπάθησαν να εξετάσουν ποιο πρότυπο ηγεσίας είναι το πλέον αποτελεσματικό ή κατάλληλο.
Το κύριο συμπέρασμα είναι ότι όλα τα (προσθέστε) πρότυπα μπορεί να είναι αποτελεσματικά, όταν ασκούνται στην κατάλληλη περίπτωση.
Ο ηγέτης θα πρέπει να προσαρμόζει το πρότυπο ηγεσίας:
α) στο έργο που έχει να υλοποιήσει
β) στο περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκεί την ηγεσία
γ) στην ωριμότητα των ατόμων

Ωριμότητα: Είναι από τη μία η ικανότητα των ατόμων (ξέρουν και μπορούν) να υλοποιούν ένα έργο και από την άλλη η διάθεση του (θέλω) να υλοποιήσουν το έργο.
Τα άτομα τα οποία θέλουν και μπορούν να υλοποιήσουν το έργο έχουν και προφανώς υψηλή ωριμότητα και οι καταλληλότερες μορφές ηγεσίας είναι οι συμμετοχικές.
Αντίθετα, τα άτομα τα οποία ούτε μπορούν, ούτε θέλουν να υλοποιήσουν το έργο είναι ανώριμα και συνεπώς η καταλληλότερη μορφή ηγεσίας είναι η αυταρχική!

Προετοιμασία Πανελλαδικών

Καθηγητής παραδίδει μαθήματα:

Αρχές Οικονομικής Θεωρίας
(ΑΟΘ)

Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών
(ΑΟΔΕ)

Άριστη Γνώση αντικειμένου
Σύγχρονες Μέθοδοι διδασκαλίας
Σεβασμός στην προσωπικότητα του μαθητή

τηλ. επικοινωνίας: 694-8200440
(φιλική καταχώρηση)