ΑΟΘ - Κεφάλαιο 4

Η Προσφορά των Αγαθών

1. Εισαγωγή

2. Η καμπύλη Προσφοράς – Νόμος Προσφοράς

Σκοπός Επιχείρησης: Η μεγιστοποίηση του κέρδους.

Κέρδος = Έσοδα – Έξοδα = Σ.Ε. – TC(Q)

Όπου TC(Q) το συνολικό κόστος συνάρτηση της παραγόμενης ποσότητας.

ΣΕ=ΣΔ=P*Q

Άρα Κέρδος = P*Q – TC(Q)

Υποθέσεις:
P=σταθερή
Η επιχείρηση μπορεί να πουλά όποια ποσότητα θελήσει να παράγει

Όσο το MC μειώνεται η επιχείρηση αυξάνει την παραγωγή της γιατί αυξάνεται το κέρδος της ενώ το αντίθετο συμβαίνει όσο το MC αυξάνεται.

Η επιχείρηση θα πρέπει να βρει την ποσότητα εκείνη για την οποία μεγιστοποιείται το κέρδος της. Αυτό συμβαίνει όταν το MC=P.

Καμπύλη Προσφοράς: Το ανερχόμενο τμήμα της καμπύλης του Οριακού Κόστους (ΜC) που βρίσκεται πάνω από το ελάχιστο σημείο της καμπύλης του Μέσου Μεταβλητού Κόστους (AVC).

Γραφικά:

Άρα αν P η επιχείρηση δεν προσφέρει το προϊόν της στην αγορά

Η καμπύλη προσφοράς (Supply – S) μιας επιχείρησης δείχνει τις ποσότητες του αγαθού που είναι διατεθειμένη να παράγει και να προσφέρει σε κάθε τιμή του αγαθού.

Νόμος Προσφοράς: Όταν αυξάνεται η τιμή αυξάνεται και η προσφερόμενη ποσότητα, και αντίστροφα, όταν μειώνεται η τιμή, μειώνεται και η προσφερόμενη ποσότητα, με τους υπόλοιπους προσδιοριστικούς παράγοντες τις προσφοράς να παραμένουν αμετάβλητοι (Ceteris Paribus).

Γραφικά η καμπύλη προσφοράς έχει θετική κλίση λόγω της ευθείας σχέσης μεταξύ τιμής και προσφερόμενης ποσότητας.

3. Αγοραία Καμπύλη Προσφοράς

Η Αγοραία Καμπύλη Προσφοράς είναι το άθροισμα των ποσοτήτων που αντιστοιχούν στις καμπύλες προσφοράς όλων των επιχειρήσεων που προσφέρουν το προϊόν και δείχνει τη συνολική προσφερόμενη ποσότητα σε κάθε τιμή.
Είναι δηλαδή το οριζόντιο άθροισμα των καμπυλών προσφοράς.

4. Συνάρτηση Προσφοράς

Υπό την υπόθεση Ceteris Paribus μπορούμε να παραστήσουμε τη συνάρτηση προσφοράς της επιχείρησης ως εξής:
Qs=f(P)
Qs=προσφερόμενη ποσότητα
P = τιμή

Για ευκολία ια θεωρήσουμε ότι η συνάρτηση προσφοράς είναι γραμμική:
Qs=γ+δΡ
Όπου γ: είτε θετικός είτε αρνητικός αριθμός
Και δ: ΠΑΝΤΑ θετικό
π.χ. Qs=-8+4Ρ
(Στην καμπύλη ζήτησης είχαμε Qd=α+βΡ όπου α>0 και β<0)


5. Προσδιοριστικοί παράγοντες της Προσφοράς

Όπως και στη ζήτηση έχουμε προσδιοριστικούς παράγοντες που προκαλούν μετατοπίσεις σε ολόκληρη την καμπύλη προσφοράς (αντί μετακινήσεις από σημείο σε σημείο που έχουμε όταν μεταβάλλεται η τιμή του αγαθού)

Οι βασικότεροι προσδιοριστικοί παράγοντες είναι:

Α) Οι τιμές των Παραγωγικών Συντελεστών (για παράδειγμα των μισθών)
Η μεταβολή της τιμής ενός ή περισσότερων από τους συντελεστές που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ενός αγαθού συνεπάγεται τη μεταβολή του ΚΟΣΤΟΥΣ παραγωγής του.

Αν η Τιμή των Παραγωγικών Συντελεστών αυξηθεί: Αυξάνεται το κόστος του αγαθού για κάθε επίπεδο παραγωγής.
Συνεπώς η καμπύλη του ΟΡΙΑΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ (MC) μετατοπίζεται προς τα πάνω και αριστερά.
Γνωρίζουμε όμως ότι το ανερχόμενο τμήμα της καμπύλης του MC, από το σημείο που τέμνει το Μέσο Μεταβλητό Κόστος (AVC) και μετά, είναι η καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης η οποία μετατοπίζεται και αυτή προς τα πάνω και αριστερά (μιας και μειώνεται η προσφορά και για κάθε επίπεδο τιμής οι παραγωγοί τώρα είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν μικρότερη ποσότητα).

Αν η Τιμή των Παραγωγικών Συντελεστών μειωθεί: Μειώνεται το κόστος παραγωγής.
Αντίστοιχα η καμπύλη του MC μετατοπίζεται προς τα κάτω και δεξιά και συνεπώς η καμπύλη προσφοράς μετατοπίζεται προς τα δεξιά (μιας και αυξάνεται η προσφορά και για κάθε επίπεδο τιμής οι παραγωγοί τώρα είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν μεγαλύτερη ποσότητα.

(Στις μετατοπίσεις ΤΟΣΟ στην Προσφορά ΟΣΟ και στη Ζήτηση να θυμάστε ότι όταν η καμπύλη πάει δεξιά είναι «καλό» (αυξάνεται η προσφορά ή η ζήτηση) και όταν πάει αριστερά είναι «κακό» (μειώνεται η προσφορά ή η ζήτηση). Αποφεύγετε να σκέφτεστε «πάνω» και «κάτω» μιας και ενδέχεται να σας μπερδέψει: «πάνω» η καμπύλη ζήτησης «καλό» ενώ «πάνω» η καμπύλη προσφοράς «κακό»!)

Β) Η Τεχνολογία Παραγωγής
Η μεταβολή στην τεχνολογία έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβολή στη συνάρτηση παραγωγής.
Βελτίωση τεχνολογίας: Οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής με την ίδια ποσότητα παραγωγικών συντελεστών (οι ίδιοι εργάτες και τα ίδια μηχανήματα παράγουν τώρα περισσότερα).
Άμεση συνέπεια της αύξησης της παραγωγής είναι η μείωση του Οριακού και Μέσου κόστους παραγωγής αφού με την ίδια ποσότητα παραγωγικών συντελεστών, και εφόσον οι τιμές τους είναι σταθερές, παράγεται περισσότερο προϊόν.
Μετατόπιση καμπύλης προσφοράς προς τα δεξιά!

Χειροτέρευση τεχνολογίας: Μετατόπιση καμπύλης προσφοράς προς τα αριστερά!

Γ) Καιρικές Συνθήκες
Η σημασία του συγκεκριμένου παράγοντα σχετίζεται κυρίως με την παραγωγή και την προσφορά γεωργικών προϊόντων.
Καλές καιρικές συνθήκες αυξάνουν την προσφορά και μετατοπίζουν την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά ενώ οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες μειώνουν την καμπύλη προσφοράς και μετατοπίζουν την καμπύλη προσφοράς προς τα αριστερά.

Δ) Ο Αριθμός των επιχειρήσεων
Όσο αυξάνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων, είναι λογικό να αυξάνεται η προσφορά και όταν μειώνεται ο αριθμός τους να μειώνεται. Ο αριθμός των επιχειρήσεων αφορά αποκλειστικά την Αγοραία καμπύλη προσφοράς.

Γραφικό Παράδειγμα:

Μετατόπιση προς τα κάτω και δεξιά (αύξηση Προσφοράς) είτε λόγω:
1) μείωσης τιμώς παραγωγικών συντελεστών
2) βελτίωσης της τεχνολογίας
3) καλές καιρικές συνθήκες
4) αύξηση αριθμού επιχειρήσεων

6. Μεταβολή στην «Προσφερόμενη Ποσότητα» και στην «Προσφορά»

(i) Η μεταβολή στην προσφερόμενη ποσότητα ενός αγαθού αναφέρεται στη μετακίνηση κατά μήκος της ίδιας καμπύλης προσφορά από ένα σημείο σε άλλο, όταν μεταβάλλεται η τιμή του αγαθού, Ceteris Paribus.

(ii) Η μεταβολή στην προσφορά αναφέρεται στη μετατόπιση ολόκληρης της καμπύλης προσφοράς. Αυτό συμβαίνει, όταν η τιμή παραμένει σταθερή και μεταβάλλεται κάποιος άλλος προσδιοριστικός παράγοντας της προσφοράς.

(iii) Αν ταυτόχρονα με τη μεταβολή της τιμής του αγαθού έχουμε μεταβολή και σε κάποιον προσδιοριστικό παράγοντα, τότε δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων το αποτέλεσμα της επίδρασης στη συνάρτηση προσφοράς. Αυτό θα εξαρτηθεί από τη μεταβολή της τιμής και του προσδιοριστικού παράγοντα, καθώς και από το μέγεθος των μεταβολών τους.

7. Ελαστικότητα της Προσφοράς

Η Ελαστικότητα της προσφοράς μετρά την επίδραση της προσφερόμενης ποσότητας στις μεταβολές της τιμής και ορίζεται ως ο λόγος της ποσοστιαίας μεταβολής της ποσότητας προς την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής. (Ο τύπος κοινώς είναι ΙΔΙΟΣ με τον τύπο της Ελαστικότητας Ζήτησης).

Ελαστικότητα Σημείου:
Es=(ΔQ/DP)(P1/Q1)

Ελαστικότητα Τόξου:
Es=(ΔQ/DP)(P1+Ρ2/Q1+Q2)

9. Ελαστική και Ανελαστική Προσφορά και η Επίδραση του Παράγοντα Χρόνου

Η ΚΥΡΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ μεταξύ Ελαστικότητα Προσφοράς και Ελαστικότητα ζήτησης είναι ότι η πρώτη είναι ΠΑΝΤΑ θετική ενώ η δεύτερη ΠΑΝΤΑ αρνητική. Αυτό οφείλεται στο Νόμο της Προσφοράς (οι μεταβολές της τιμής είναι προς την ίδια κατεύθυνση με τις μεταβολές της ποσότητας).
Εs>1 Ελαστική Προσφορά (ποσοστιαία μεταβολή ποσότητας>ποσοστιαία μεταβολή τιμής)
Es<1> (ποσοστιαία μεταβολή ποσότητας<ποσοστιαία μεταβολή τιμής)
Εs=0 Τέλεια Ανελαστική Προσφορά (κατακόρυφη καμπύλη προσφοράς – κυρίως για ευπαθή αγροτικά προϊόντα που δεν μπορούν να διατηρηθούν και πρέπει να πουληθούν πριν χαλάσουν σε οποιαδήποτε τιμή…)

Η Ελαστικότητα της Προσφοράς εξαρτάται από τη δυνατότητα που έχει η επιχείρηση να προσαρμόζει την παραγωγή της στις μεταβολές των τιμών. (Αν ανέβει πολύ η τιμή του προϊόντος μου, εγώ σαν επιχείρηση θέλω να αυξήσω πολύ την προσφερόμενη ποσότητα του, μπορώ όμως;)

Ο σπουδαιότερος παράγοντας που προσδιορίζει το μέγεθος της ελαστικότητας της προσφοράς είναι ο ΧΡΟΝΟΣ. Η δυνατότητα της επιχείρησης να προσαρμόζει τα δεδομένα της είναι καλύτερη, όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα προσαρμογής. Αυτό σημαίνει ότι η ελαστικότητα προσφοράς είναι μεγαλύτερη στη μακροχρόνια περίοδο απ’ ό,τι στη βραχυχρόνια περίοδο.