ΑΟΘ - Κεφάλαιο 2

Η Ζήτηση των Αγαθών

ΜΕΡΟΣ Β

8. Ελαστικότητα Ζήτησης ως προς την τιμή (Ed)

- Ποσοστιαία μεταβολή ποσότητας προς ποσοστιαία μεταβολή τιμής.
- Ο βαθμός αντίδρασης των καταναλωτών στις μεταβολές της τιμής CETERIS PARIBUS.

- Πάντα αρνητική λόγω του νόμου της ζήτησης (όταν αυξάνεται η τιμή η ζητούμενη ποσότητα μειώνεται και αντίστροφα).

9. Ελαστικότητα Σημείου και Ελαστικότητα Τόξου

Η ελαστικότητα τόξου χρησιμοποιείται για συναρτήσεις ζήτησης που δεν είναι γραμμικές (ευθείες) οπότε έχει νόημα το τόξο!

10. Ελαστική και Ανελαστική Ζήτηση

Είπαμε ότι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή παίρνει πάντα ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ.

Προκειμένου όμως να χαρακτηρίσουμε την ελαστικότητα είναι πιο εύκολο να χρησιμοποιούμε την απόλυτη τιμή της ελαστικότητας.

Αρα:

Ed>1 Ελαστική Ζήτηση (η ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας είναι μεγαλύτερη από αυτή της τιμής)

Ed<1> (η ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας είναι μικρότερη από αυτή της τιμής)

Εd=1 Μοναδιαία Ελαστικότητα (η ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας είναι ίση με αυτή της τιμής)

ΠΡΟΣΟΧΗ: οι παραπάνω ποσότητες της Εd είναι σε ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΤΙΜΕΣ!

11. Ειδικές Περιπτώσεις καμπύλης Ζήτησης και Ελαστικότητες

i) Καμπύλη Ζήτησης με Ελαστικότητα ίση με το μηδέν (Εd=0)

Τέλεια Ανελαστική καμπύλη ζήτησης

- Η καμπύλη ζήτησης είναι μια ευθεία κάθετη στον άξονα των ποσοτήτων.

- Οι καταναλωτές δεν αντιδρούν ΚΑΘΟΛΟΥ στις μεταβολές της τιμής.

- Ακραία περίπτωση, για παράδειγμα η ζήτηση ενός φαρμάκου απαραίτητου για την θεραπεία μιας ασθένειας, όσο και να στοιχίζει θα πληρώσουμε να το αγοράσουμε!)

ii) Καμπύλη Ζήτησης με Ελαστικότητα που τείνει στο άπειρο

Τέλεια Ελαστική καμπύλη ζήτησης

- Η καμπύλη ζήτησης είναι μια ευθεία γραμμή παράλληλη στον άξονα των ποσοτήτων

- Οι καταναλωτές με το που θα δουν μια μικρή αλλαγή στην τιμή (είτε αύξηση είτε μείωση) σταματούν να ζητούν το αγαθό.

- Ακραία περίπτωση, οι καταναλωτές ζητούν σε μία τιμή άπειρη ποσότητα...

- Παράδειγμα δεν έχει...

iii) Καμπύλη Ζήτησης με ελαστικότητα ίση με τη μονάδα (Εd=1)

-Στο μέσο της ευθείας καμπύλης ζήτησης

-Στην περίπτωση της ισοσκελούς υπερβολής (ΠΡΟΣΟΧΗ: εδώ αναφερόμαστε στην ΤΟΞΟΕΙΔΗ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ)

iv) Ελαστικότητα στην ευθεία καμπύλη ζήτησης

Διάγραμμα βιβλίου σελ 44

12. Συνολική Δαπάνη των Καταναλωτών

- Παράδειγμα: Αν αγοράσουμε 2 σοκολάτες προς 1,5 ευρώ τη μία η συνολική δαπάνη μας για σοκολάτες είναι 1,5x2=3ευρώ!

- Συνολική Δαπάνη = Τιμή x Ποσότητα

- ΣΔ=ΡxQ

- Αν εμείς ξοδέψαμε 3 ευρώ πόσα εισέπραξε ο περιπτεράς; 3 ευρώ!

- Άρα, η Συνολική Δαπάνη των Καταναλωτών = Συνολικά Έσοδα Παραγωγών

13. Ελαστικότητα Ζήτησης και Συνολική Δαπάνη καταναλωτών

- Αφού η ΣΔ ισούται με το γινόμενο της τιμής με τη ζητούμενη ποσότητα σε κάθε μεταβολή της τιμής η Συνολική Δαπάνη (λόγω του Νόμου της Ζήτησης) δέχεται δύο αντίθετες επιδράσεις. Από τη μία αλλάζει η τιμή ενώ ταυτόχρονα αλλάζει και η ζητούμενη ποσότητα.

- Το πως θα αλλάξει η ΣΔ εξαρτάται από τα μεγέθη των μεταβολών που θα προκληθούν από την μεταβολή της τιμής!

Χρειαζόμαστε δηλαδή την Ελαστικότητα Ζήτησης!

- Θυμόμαστε πάντα ότι ΣΔ=PxQ

Ελαστική Ζήτηση

- Αν Αυξηθεί η Τιμή η Συνολική Δαπάνη μειώνεται!

- Αν Μειωθεί η Τιμή η Συνολική Δαπάνη αυξάνεται!

(λογικό αφού είπαμε ότι στην ελαστική ζήτηση η ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας είναι μεγαλύτερη από την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής)

Ανελαστική Ζήτηση

- Αν Αυξηθεί η Τιμή η Συνολική Δαπάνη αυξάνεται!

- Αν Μειωθεί η Τιμή η Συνολική Δαπάνη μειώνεται!

(λογικό αφού είπαμε ότι στην ανελαστική ζήτηση η ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας είναι μικρότερη από την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής)

Ζήτηση με Ελαστικότητα ίση με τη μονάδα

- Αν Αυξηθεί η Τιμή η Συνολική Δαπάνη παραμένει αμετάβλητη!

- Αν Μειωθεί η Τιμή η Συνολική Δαπάνη παραμένει αμετάβλητη!

(λογικό αφού είπαμε ότι όταν Ed=1 η ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας είναι ίση με την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής)

Άρα στην περίπτωση της ισοσκελούς υπερβολής η ΣΔ είναι πάντα σταθερή και ίση με Α (θυμηθείτε ότι Q=A/P)

14. Χρησιμότητα Ελαστικότητας Ζήτησης

Η γνώση της Ελαστικότητας Ζήτησης είναι χρήσιμη:

α) Για τις επιχειρήσεις (πρέπει να γνωρίζουν αν έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν την τιμή των προϊόντων τους χωρίς να κινδυνεύουν με μείωση εσόδων).

β) Για το Κράτος (πρέπει να γνωρίζει αν μπορεί να φορολογήσει ένα αγαθό χωρίς να μειωθούν τα έσοδα του.

Αν σκεφτούμε ότι η φορολόγηση ενός αγαθού σημαίνει αύξηση της τιμής του, μπορεί αν το αγαθό αντιμετωπίζει ελαστική ζήτηση τα συνολικά έσοδα να μειωθούν άρα να μειωθούν και τα έσοδα από την φορολόγηση του. Δεν είναι τυχαίο ότι στα ποτά και στα τσιγάρα ο φόρος είναι μεγαλύτερος και όποτε το κράτος θέλει περισσότερα έσοδα αυξάνει την φορολόγηση τους αφού ξέρει ότι τα αγαθά αυτά είναι εθιστικά και συνεπώς αντιμετωπίζουν ανελαστική ζήτηση από τους καταναλωτές τους - Νομίζατε ότι το κάνει για την υγεία σας ρομαντικοί...?)

15. Εισοδηματική Ελαστικότητα

Η Ελαστικότητα είναι ένα μέγεθος που μπορεί να υπολογιστεί και ως προς κάποιον άλλον προσδιοριστικό παράγοντα της ζήτησης και συνήθως αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η Ελαστικότητα της Ζήτησης σε σχέση με το εισόδημα (Υ) των καταναλωτών.

Εισοδηματική Ελαστικότητα (ΕΥ) = Ποσοστιαία μεταβολή της ποσότητας προς ποσοστιαία μεταβολή του εισοδήματος.

- Σε αντίθεση με την Ελαστικότητα Ζήτησης ως προς την τιμή, η Εισοδηματική Ελαστικότητα μπορεί να πάρει και αρνητικές και θετικές τιμές.

- Δείχνει την μεταβολή της ποσότητας στις μεταβολές του εισοδήματος.

- Αν ΕΥ>0 τότε το αγαθό χαρακτηρίζεται ως κανονικό (αυξάνεται το εισόδημα μας, αυξάνεται και η ζήτηση μας για το αγαθό).

- Αν ΕΥ<0 τότε το αγαθό χαρακτηρίζεται ως κατώτερο (αυξάνεται το εισόδημα μας αλλά μειώνεται η ζήτηση μας για το αγαθό).

- ΠΡΟΣΟΧΗ: Η τιμή (και οι υπόλοιποι προσδιοριστικοί παράγοντες της Ζήτησης) πρέπει να παραμένουν σταθεροί!