ΑΟΔΕ - Κεφάλαιο 2

2.2 Management

ΜΕΡΟΣ Α

2.2.1 Βασικές Έννοιες

Δεν υπάρχει σαφής αντίληψη της σημασίας του όρου «διοίκηση ή management επιχειρήσεων» ακόμα και από άτομα που ασκούν κάποια επιχειρησιακή δραστηριότητα.

Ο προσδιορισμός της έννοιας του όρου εξαρτάται από (1) το παρελθόν, (2) την πείρα και (3) την ευρύτητα των ασκούμενων δραστηριοτήτων.

Δευτερεύοντες Ορισμοί Management:
- Ένα σύστημα ενεργειών με τις οποίες επιτυγχάνονται οι στόχοι μιας κοινωνικής οργάνωσης αξιοποιώντας αποτελεσματικά συγκεκριμένους πόρους.
- Η λειτουργία που επιτρέπει να επιτευχθούν αποτελέσματα ή στόχοι μέσω άλλων ανθρώπων.

Κύριος Ορισμός Management:
Το Μάνατζμεντ ορίζεται ως η διαδικασία του προγραμματισμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης και του ελέγχου που ασκούνται σε μία επιχείρηση προκειμένου να επιτευχθούν αποτελεσματικά οι στόχοι τους.

Μάνατζμεντ και Αποτελεσματικότητα

Μάνατζμεντ: Η βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων που διαθέτει μια επιχείρηση και την επίτευξη των στόχων.
(σκεφτείτε τι θα γινόταν σε ένα Νοσοκομείο ή στην Αστυνομία αν δεν υπήρχε κανένας προγραμματισμός, καμία οργάνωση, κανένας έλεγχος και κακή διοίκηση των ανθρώπων…).

2.2.2 Ιστορική Εξέλιξη του Μάνατζμεντ

Η συστηματική οργάνωση της γνώσης του μάνατζμεντ ξεκίνησε από τις αρχές του 20ου αιώνα.

F. Taylor
Θεμελιωτής της Οργάνωσης και Διοίκησης
Πίστευε ότι:
1) Η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν η μόνη λύση για την εξασφάλιση υψηλών μισθών και μεγαλύτερων κερδών.
2) Με την εφαρμογή επιστημονικών μεθόδων ήταν δυνατό να υπάρξει αύξηση της παραγωγικότητας.
3) Οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι έπρεπε να σταματήσουν να θεωρούν τη διανομή των κερδών ως το κυρίαρχο πρόβλημα και έπρεπε να εστιάσουν την προσοχή τους στην κατά το δυνατό μεγαλύτερη αύξηση των κερδών.

H. Fayol
- Ο πατέρας της «θεωρίας της διοίκησης»
- Στην Ευρώπη υπήρξε ο θεμελιωτής της οργάνωσης και διοίκησης.
- Έδωσε έμφαση στα υψηλά ιεραρχικά επίπεδα της οργανωτικής και διοικητικής πυραμίδας
- Ανέλυσε τα καθήκοντα των διοικητικών στελεχών.

Επιχειρησιακές Λειτουργίες:
1) Τεχνική
2) Εμπορική
3) Χρηματοοικονομική
4) Ασφάλεια
5) Λογιστική
6) Διοίκηση
Εργασίες:
α) Σχεδιασμού
β) πρόβλεψης
γ) οργάνωσης
δ) διεύθυνσης
ε) συντονισμού
στ) ελέγχου
Αυτές οι εργασίες, που συνθέτουν τις βασικές λειτουργίες της Διοίκησης, αποτελούν και σήμερα με μικρές παραλλαγές σημαντικό τμήμα της θεωρίας του μάνατζμεντ. (Βλέπε κεφ. 1, Οι λειτουργίες της επιχείρησης))

M. Weber
- Ασχολήθηκε ειδικά με τις μεθόδους έρευνας των κοινωνικών επιστημών, προσδίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στο διοικητικό φαινόμενο.
Υποστήριξε ότι η ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ (διοίκηση μέσω γραφείων) είναι το πλέον λογικό μέσο για την άσκηση ελέγχου πάνω στους ανθρώπους (το ίδιο και στον τομέα της διοίκησης).
Η Γραφειοκρατία, η οποία δεν αποτελεί αρνητικό φαινόμενο, είναι μια θεωρία οργάνωσης που ανταποκρίνεται κυρίως στις ανάγκες των μεγάλων και πολύπλοκων επιχειρήσεων.
Χαρακτηριστικά Γραφειοκρατίας:
1) Στενά καθορισμένες αρμοδιότητες
2) Αυστηροί κανόνες
3) Εφαρμογή Ιεραρχικού Συστήματος Οργάνωσης

Gantt
(Συνεργάτης του Taylor)
Α) Υποστήριξε την ανάγκη για ανάπτυξη της συνεργασίας και της κατανόησης μεταξύ διοίκησης και των εργαζομένων.
Β) Τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης και του ανθρώπινου παράγοντα σε όλα τα διοικητικά προβλήματα.
Γ) Ανέπτυξε γραφικές μεθόδους απεικόνισης σχεδίων.
Δ) Έδωσε μεγάλη έμφαση στη σημασία του χρόνου και του κόστους για το σχεδιασμό και τον έλεγχο της εργασίας.

Κίνημα Ανθρωπίνων Σχέσεων – Mayo & Rothlisberger
- Το 1920 εμφανίστηκαν οι πρώτοι αμφισβητίες του Taylor και των οπαδών του.
- Κατηγορίες: Το επιστημονικό μάνατζμεντ μεταχειριζόταν τους εργαζόμενους ως εξαρτήματα μηχανής, απαιτώντας τυποποιημένες κινήσεις και μεθόδους.
- Υποστήριξαν ότι αν οι επιχειρήσεις επέτρεπαν στους εργαζόμενους να έχουν ενεργό συμμετοχή σε θέματα που αφορούσαν τις συνθήκες και τις μεθόδους εργασίας, τότε το ηθικό τους θα βελτιωνόταν και θα έδειχναν μεγαλύτερη προθυμία για συνεργασία.
- Από έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 1920 σε μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις διαπιστώθηκε ότι 1) η συμμετοχή των εργαζομένων σε ομάδα εργασίας και 2) το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι ένιωθαν ότι οι γνώμες και τα συναισθήματα τους είχαν σημασία για την επιχείρηση, βοηθούσε στην αύξηση της παραγωγικότητας (ανεξάρτητα μάλιστα από τη βελτίωση ή τη χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας.

Το management σήμερα

Το επιστημονικό υπόβαθρο του μάνατζμεντ και των οργανώσεων αντλούν το επιστημονικό υπόβαθρο τους από ΑΛΛΕΣ επιστήμες όπως (α) τα μαθηματικά, (β) την οικονομία, (γ) την κοινωνιολογία, (δ) την ανθρωπολογία και (ε) και την ψυχολογία.